-
1 неудобоваримый
1. прил.ауыр һеңә (үҙләштерелә) торған2. прил. перен., ирон.ауыр аңлашыла торған, аңлауы ҡыйын булған -
2 болезненный
1. прил.часто болеющийауырыусан, сирләүсән, сирләшкә, сырхау2. прил.ауырыуҙы (сирҙе, сырхауҙы) белдергән, ауырыу (сир, сырхау) билдәһе булған3. прил. перен.сиктән (саманан) тыш, үтә көслө (ауыр)4. прил.причиняющий нравственную больауырттыра (әрнетә) торған, йөрәк әрнеткес, йөрәкте әрнетә (рәнйетә) торған5. прил.вызывающий больғазаплы, әрнеүле -
3 большегрузный
-
4 безвременье
стяжёлое времяауыр ваҡыт, ауыр заман; торғонлоҡ -
5 вага
1. ж тех., уст.вага, ҙур үлсәүбик ҙур, ауыр нәмәне үлсәй торған ҡорамал2. жһалмауырауыр нәмәләрҙе күтәртеү өсөн ҡулланыла -
6 сложный
1. прил.ҡушмабер нисә өлөштән торған2. прил.многообразныйҡатмарлы, күп яҡлы3. прил.трудныйауыр, ҡыйын, ҡатмарлы, буталсыҡ4. прил.причудливый, замысловатыйхикмәтле -
7 марабу
1. м; нескл.марабуоҙон суҡышлы, күпереп торған матур йөнлө тропик ҡош2. м; нескл.марабушул ҡоштоң биҙәүес итеп ҡулланылған ҡауырһыны -
8 мешковатый
1. прил.ҡапсыҡланып торған, (тоҡ кеүек) киң2. прил. перен.шөкәтһеҙ, килбәтһеҙ, лупыш, топ-тотош кәүҙәле, аҡрын ҡыймылдаусан, ауыр һөйәкле -
9 непосильный
прил.көс (еткеһеҙ) етмәҫлек, хәлдән килмәй торған (килмәҫлек), ауыр -
10 собачий
1. прил. прям., перен.эт...ысобачья жизнь — эт тормошо, эт көнө (йәбер-золом күп булған ауыр тормош)
2. прил.эт тиреһенән тегелгәнсобачий нюх — эт һиҙгерлеге (бөтә нәмәне һиҙеп, белеп торған кешегә ҡарата әйтелә)
-
11 ставить
1. несов.когобаҫтырыу, баҫтырып ҡуйыу, торғоҙоу2. несов. чтосәхнәгә ҡуйыу3. несов. чтовыдвигатьҡуйыу, күтәреп сығыу, тәҡдим итеү4. несов.кого-чтохәлгә ҡуйыу5. несов.рассматривать как что-л.иҫәпләү, итеп ҡуйыуставить точки над `и` — эште аҙағына еткереү, ослап ҡуйыу
6. несов. чтоҡуйыу, терәп (теҙеп) ҡуйыу, ултыртыу7. несов. чтоҡуйыу, һалыу8. несов.кого; разг.ҡуйыу, тәғәйенләү9. несов. что и без доп.в азартных играх, спорахҡуйыу10. несов. чтоҡуйыу, ҡороу, һалыу, күтәреү11. несов. чтоҡуйыу, баҫыу, һалыу12. несов. что; разг.строитьҡуйыу, һалыу, күтәреү, төҙөү13. несов. чтоорганизовыватьойоштороу, яйлау, яйға һалыу -
12 стать
I1. сов.баҫыу, тороуни стать, ни сесть — баҫып та, ултырып та булмай
2. сов.туҡтау, туҡтап тороу (ҡалыу), туҡталыу3. сов.расположиться, поместитьсяурынлашыу, туҡтау, туҡталыу4. сов.подняться для борьбыкүтәрелеү5. сов.кому-чему, во что; разг.төшөү, тороу6. сов. перен., разг.килеп сығыу, ҡалҡыуво что бы то ни стало — ни генә булмаһын, нисек кенә булмаһын
стать между кем — кемдеңдер араларына инеү, араларын боҙоу
стать на колени — теҙ сүгеү, буйһоноу
стать на ноги: — 1) һауығыу, аяҡҡа баҫыу
2) үҙаллылыҡ алыу, аяҡҡа баҫыу; стать у власти — хакимлыҡты алыу
II1. сов. с неопр.входит в состав сложного сказуемого в знач. `начать`башлау2. сов. с неопр.употребляется для образования будущего времени глаголов несовершенного вида-асаҡ/-ясаҡ3. сов.употребляется в знач. связкибулыу, китеү, төшөү, булып китеү4. сов. с кем-чем и без доп.произойти, случитьсябулыу5. сов. безл. с отрицанием – перестать быть в наличиибөтөү, юҡ булыу, юҡҡа сығыу6. сов.умеретьүлеү, вафат булыустало быть — тимәк, шулай булғас
станет с кого — -нан/-нән булыр (көт тә тор)
1. жосанкаһын, буй-һын, кәүҙә2. жобычно мн. статиу животных, преимущественно у лошадейһын, тороҡ, кәүҙә3. ж перен., уст.характерхолоҡпод стать: — 1) чему (подобен) оҡшаш булыу, һымаҡ (кеүек) булыу
2) кому-чему (в соответствии с кем-чем) -ға/-гә тура килеү (килеп тороу); с какой стати? — ни өсөн әле?, нишләп әле?, нилектән әле?
-
13 стена
1. жстена, диуар2. ж перен.кәртә, ҡаршылыҡ3. ж перен.тесный ряд, сплошная массастеналай (стена кеүек) тороу (килеү, барыу)стена в стену; стена об стену: — 1) яҡында, эргәлә
2) күршелә, күрше бүлмәлә (квартирала); встать стеной — берҙәм (бер төптән) тороу
прижать к стене; припереть к стене — ҡыҫымға алыу
в четырёх стенах сидеть (жить) — өйҙән сыҡмай ултырыу, гел өйҙә булыу
как за каменной стеной (быть, находиться) — бик тыныс ҡына (йәшәү, булыу), ышаныслы (арҡалана алырлыҡ) хәлдә (булыу)
хоть головой об стену бейся — башыңды ташҡа бәрһәң дә (үтәй алмаҫлыҡ эш, ауыр хәл тураһында)
-
14 султан
Iмтитулсолтан, батшаIIмукрашениесолтанбаш кейеменә ҡаҙап ҡуйыла торған ҡауырһын, сәс, ҡыл суҡ -
15 чреватый
прил.тыуҙыра торған, тыуҙырырлыҡ, тулы, килтереп сығарырлыҡ, барлыҡҡа килтерерлек -
16 что
I1. мест.ни, нимәчто ж это? — был нимә?
2. мест.нимәони знали, на что идут — улар нимәгә барғандарын беләләр ине
до чего...: — 1) бик, үтә, сиктән тыш, ғәҙәттән тыш
2) ниндәй дәрәжәгә, ниндәй хәлгә; к чему? — нишләп?, ниндәй маҡсат өсөн?, нимәгә?
не к чему — файҙаһыҙ, кәрәге юҡ
ни за что; ни за что ни про что — буштан-бушҡа, тиктомалға, һис тә юҡҡа
хоть бы что кому: — 1) булды ни ҙә булманы ни
2) бер ни түгел, бер ни юҡ; что вы! (ты!) — һеҙ (һин) нимә!
во что бы то ни стало — һүҙһеҙ, нимә генә (нисек кенә) булһа ла, һис шикһеҙ
3. мест. в знач. сказ.в каком состоянии, положении кто-что-л. находитсяниндәй, ни хәлдә, нисек4. мест. в знач. нареч.почему, зачем, по какой причинениңә, нимәгә, ни өсөн, нилектән, нишләп, ни сәбәпле5. мест. разг.сколькони хаҡ, күпме6. мест.ничто, ничего не значитни7. мест. разг.что-нибудь, что-тонимә лә булһа, берәй, нимәлер, ниндәйҙерскажите, нет ли чего новенького — әйтегеҙ әле, берәй яңылыҡ юҡмы
8. мест.всё без исключения, очень многоенимә генә, нимәләр генә, бөтәһе9. мест. с частицей `вот`бына нимә10. мест.которыйҡайһылыр, -ған/-гән, -ыусы/-еүседом, что стоит у реки — йылға буйында торған өй
II1. союзизъясн.тип -ған/-гән, -ғанға/-гәнгә, -ғандай/-гәндәйжаль, что ты не пришёл — үкенесле, килмәгәнһең
почувствовал, что засыпаю — йоҡлап барғандай тойолдом
2. союзв сочетании со словами `так`, `настолько` и т.п.хаттатакой тяжёлый, что не поднять — шундай ауыр, хатта күтәреп булмай
3. союз с частицей `ни` и без неёда/дә, һайынчто ни день, появляются новые проблемы — көн һайын яңы проблемалар сығып тора
4. союзразд.-мы/-ме, әллә -мы/-ме; ни,... ни; ла,... лачто в городе, что в деревне — ҡалала ла, ауылда ла шул
мне всё равно, что здесь жить, что там — бында йәшәнең ни, тегендә ни, минең өсөн барыбер
что в лоб, что по лбу — барыбер, ни булһа ла
См. также в других словарях:
сүңгуір қайыққа қарсы позициялық тор — (Противолодочная позиционная сеть) су астындағы сүңгуір қайықты жою құралы. Ол ауыр зәкірлер арқылы бір жерде ұстап тұратын негізден, негізге бекітілген екі болат тор полотнодан, полотноны тік етіп ұстап тұратын әйнекті шардан, әрқайсысы 20 кг ға … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
шулы аяқ — (Тау., Қош.; Шығ.Қаз., Ү Н.) сылбыр, жайбасар, жүріс тұрысы ауыр, аяғы ауыр қозғалатын (адам туралы). Торғай жағында дәл осы мағынаны білдіретін мал аяқ деген тіркес бар … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қатпа — болғыр. Қатпа ауруымен ауырғыр, қатпа келгір д.м. қарғыс. – Өй, қатпа бол, қ а т п а б о л ғ ы р! – деді жігіт бетіне баттасқан түйенің жынын сүртіп (С.Мұқанов, Жұмбақ жалау, 59). Қатпа құрт. Қатты құрт, қатып қалған құрт; майсыз құрт. Құрттың… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі